Download Luật BHXH số 41/2024/QH15.
1. Cấu trúc và nội dung chính của Luật BHXH 2024
Luật gồm 9 chương, 135 điều, quy định toàn diện về chế độ, chính sách bảo hiểm xã hội bắt buộc, tự nguyện và quản lý quỹ BHXH.
Chương I – Quy định chung
- Giải thích khái niệm, nguyên tắc tham gia BHXH.
- Quy định đối tượng áp dụng: người lao động, người sử dụng lao động, cơ quan BHXH, tổ chức, cá nhân liên quan.
Chương II – Bảo hiểm xã hội bắt buộc
- Quyền, nghĩa vụ của NLĐ & NSDLĐ.
- Các chế độ: ốm đau, thai sản, TNLĐ – BNN, hưu trí, tử tuất.
- Điều kiện hưởng, mức hưởng, thủ tục giải quyết.
Chương III – Bảo hiểm xã hội tự nguyện
- Đối tượng, mức đóng, phương thức đóng.
- Chế độ hưởng: hưu trí, tử tuất.
- Bổ sung nhiều hình thức đóng linh hoạt hơn.
Chương IV – Bảo hiểm xã hội một lần
- Quy định rõ các trường hợp được nhận BHXH một lần.
- Cách tính, hồ sơ, thời hạn chi trả.
Chương V – Quỹ BHXH
- Nguồn hình thành quỹ, nguyên tắc quản lý, đầu tư, sử dụng.
- Cơ chế giám sát quỹ.
Chương VI – Quản lý nhà nước về BHXH
- Nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Bộ LĐ–TB&XH, BHXH Việt Nam.
- Vai trò của các tổ chức chính trị – xã hội.
Chương VII – Thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm
- Quy định về thanh tra chuyên ngành BHXH.
- Các mức xử phạt hành chính và biện pháp khắc phục.
Chương VIII – Giải quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp
- Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại.
- Thẩm quyền xử lý tố cáo liên quan BHXH.
Chương IX – Điều khoản thi hành
- Thời điểm có hiệu lực (01/01/2025).
- Quy định chuyển tiếp từ luật cũ.
2. Những điểm mới nổi bật so với Luật BHXH 2014
- Mở rộng đối tượng tham gia bắt buộc
- Bổ sung người làm việc không trọn thời gian, người quản lý doanh nghiệp không hưởng lương nhưng có thu nhập.
- Mở rộng nhóm tham gia BHXH tự nguyện.
- Giảm thời gian đóng để hưởng lương hưu
- Nam: giảm dần xuống 15 năm (trước là 20 năm).
- Nữ: giữ mức 15 năm.
- Tăng tính linh hoạt trong BHXH tự nguyện
- Nhiều phương thức đóng (tháng, quý, 6 tháng, năm, một lần cho nhiều năm về sau hoặc cho thời gian còn thiếu).
- Điều chỉnh chính sách BHXH một lần
- Hạn chế nhận một lần ngay để khuyến khích bảo lưu thời gian đóng.
- Có trường hợp đặc biệt vẫn được nhận toàn bộ.
- Bổ sung quyền lợi cho lao động nữ và người làm việc ở khu vực phi chính thức
- Chế độ thai sản tốt hơn cho người tham gia BHXH tự nguyện khi đủ điều kiện.
- Tăng chế tài xử phạt vi phạm BHXH
- Mức phạt và biện pháp cưỡng chế nợ BHXH mạnh hơn.
- Quy định minh bạch hơn về quản lý quỹ
- Yêu cầu công khai định kỳ thông tin quỹ BHXH.
3. Ý nghĩa của Luật mới
Luật BHXH 2024 hướng tới mở rộng độ bao phủ, linh hoạt phương thức tham gia, bảo đảm quyền lợi lâu dài cho người lao động và thúc đẩy an sinh xã hội bền vững.
Với nhiều đổi mới, luật giúp người dân dễ tiếp cận hơn, đặc biệt là nhóm lao động tự do, và tăng niềm tin vào hệ thống BHXH